Tòa án Liên bang Canada vừakhởi động một dự án thí điểm mới nhằm đẩy nhanh quá trình xem xét tư pháp cho các trường hợp từ chối cấp giấy phép du học, bắt đầu từ ngày 1 tháng 10 năm 2024. Sáng kiến này nhằm đơn giản hóa quy trình xem xét, giúp sinh viên quốc tế nhận được quyết định nhanh chóng hơn và giảm bớt gánh nặng hành chính đối với hệ thống pháp lý. Với số lượng hồ sơ nhập cư tăng lên mức kỷ lục, ước tính đạt 24,000 đơn đăng ký mới trong năm nay (gấp bốn lần so với trung bình trước đại dịch), dự án này được thực hiện với sự hợp tác của Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) và Ủy ban Liên lạc Luật Quốc tịch, Nhập cư và Tị nạn thuộc Tòa án Liên bang.
Cấu Trúc và Lợi Ích Chính Của Dự Án Thí Điểm
Dự án thí điểm Giấy Phép Du Học giới thiệu một số thay đổi quan trọng trong quy trình xem xét tư pháp thông thường, giúp đơn giản hóa và hiệu quả hơn cho các đương đơn. Những cải tiến này bao gồm:
Không Cần Ra Tòa: Một trong những lợi ích lớn nhất là các đương đơn và đại diện pháp lý của họ không cần tham dự phiên tòa. Điều này loại bỏ một bước phức tạp và tốn kém, mang lại lợi ích cho cả đương đơn và tòa án.
Đồng Thời Cấp Phép và Xét Xử: Chương trình này hợp nhất quy trình hai bước, quyết định “cấp phép” (xem xét sơ bộ) và nội dung chính của hồ sơ trong cùng một thời điểm. Sự thay đổi này giảm thời gian chờ đợi và cho phép ra kết quả nhanh hơn.
Rút Ngắn Thời Gian Xem Xét: Theo quy trình thông thường, việc xem xét tư pháp thường mất từ 14 đến 18 tháng. Tuy nhiên, trong chương trình thí điểm này, toàn bộ quy trình dự kiến sẽ hoàn thành trong 5 tháng. Điều này đặc biệt có lợi cho sinh viên quốc tế cần giải quyết nhanh để tiếp tục kế hoạch học tập tại Canada.
Chánh án Paul Crampton nhấn mạnh lợi ích cho cả hai bên, chỉ ra rằng đương đơn sẽ tiết kiệm thời gian và chi phí trong khi tòa án có thể bảo toàn nguồn lực tư pháp và hành chính khan hiếm. Cấu trúc hiệu quả này cũng nhằm mục đích giải quyết tình trạng tồn đọng và số lượng lớn các trường hợp liên quan đến nhập cư.
Điều Kiện Tham Gia
Để tham gia Chương trình Thí điểm Giấy Phép Du Học, các đương đơn cần đáp ứng các tiêu chí sau:
Đơn Xin Giấy Phép Du Học Bị Từ Chối: Trường hợp phải liên quan đến việc từ chối cấp giấy phép du học. Các hạng mục nhập cư khác sẽ không đủ điều kiện trong chương trình thí điểm này.
Thỏa Thuận Chung Để Tham Gia: Cả đương đơn và IRCC phải đồng ý tham gia chương trình thí điểm này. Sự đồng ý của cả hai bên là bắt buộc.
Thống Nhất Về Các Thông Tin Cơ Bản: Các thông tin và sự kiện của vụ việc, bao gồm cả thông tin được trình bày trong đơn xin giấy phép du học và quyết định của IRCC, phải được cả hai bên chấp nhận và không có tranh cãi. Điều này đảm bảo rằng quy trình tập trung vào các vấn đề pháp lý thay vì tranh chấp thực tế.
Các Trường Hợp Không Phức Tạp: Chương trình này chỉ dành cho các trường hợp đơn giản, không liên quan đến các vấn đề pháp lý phức tạp như không được phép nhập cảnh hoặc các vấn đề về an ninh quốc gia. Ngoài ra, không được có yêu cầu đặt câu hỏi chứng nhận.
Không Được Gia Hạn Hoặc Cung Cấp Tài Liệu Mới: Đương đơn không được yêu cầu gia hạn thời gian nộp hồ sơ, và không được bổ sung thêm bất kỳ tài liệu chứng cứ mới nào. Quy trình xem xét dựa hoàn toàn trên tài liệu đã nộp ban đầu cho IRCC.
Hồ Sơ Tư Pháp Đơn Giản Hóa: IRCC phải cung cấp Hồ Sơ Tư Pháp Đơn Giản Hóa (Simplified Certified Tribunal Record) cho quá trình xem xét tư pháp. Tài liệu này là yếu tố cần thiết để đảm bảo quy trình được tiến hành nhanh chóng.
Ảnh Hưởng Đối Với Đương Đơn Và Các Xu Hướng Nhập Cư Rộng Hơn
Dự án thí điểm này đại diện cho một sự thay đổi lớn trong cách xử lý các trường hợp từ chối giấy phép du học, mang đến cơ hội giảm bớt sự bất định cho sinh viên quốc tế. Thiết kế của dự án này nhằm giải quyết số lượng lớn các trường hợp bị từ chối, cung cấp một quy trình rõ ràng và nhanh chóng để các sinh viên có thể kháng cáo mà không phải chịu sự trì hoãn kéo dài.
Tuy nhiên, sáng kiến này cũng được đưa ra trong bối cảnh chương trình sinh viên quốc tế đang bị giám sát chặt chẽ hơn. Dữ liệu gần đây từ IRCC cho thấy đã có 12,915 đơn xin tị nạn từ sinh viên quốc tế trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 8 năm 2024 – bao gồm cả những sinh viên có giấy phép du học (11,605) hoặc gia hạn giấy phép du học (1,310). Sự gia tăng này đã làm dấy lên lo ngại về việc lạm dụng hệ thống visa du học, với Bộ trưởng Di trú Marc Miller cho rằng một số sinh viên đang sử dụng giấy phép du học như một “cửa sau” để vào Canada. Xu hướng này đã dẫn đến các lời kêu gọi cải thiện việc sàng lọc và giám sát sinh viên quốc tế từ các cơ sở giáo dục.
Do vậy, những sinh viên muốn kháng cáo từ chối giấy phép du học của mình theo dự án thí điểm này cần đảm bảo rằng trường hợp của họ đáp ứng đầy đủ các tiêu chí được đề ra. Việc tham khảo ý kiến từ một luật sư nhập cư có kinh nghiệm là rất quan trọng để hiểu rõ các yêu cầu và cách thức tham gia.
